Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej

Gmina Tarnowo Podgórne

TARNOWO PODGÓRNE

Duża wieś gminna, 15 km na zachód od Poznania, przy szosie nr 92.

Po raz pierwszy Tarnowo pojawia się w dokumencie księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego w 1257 r. jako własność rycerskiego rodu Janka Zaremby z Jarocina. Już w 1293 r. potomkowie komesa Janka: Filip – archidiakon gnieźnieński, Sędziwój – podkomorzy kaliski, Mikołaj – wojewoda tczewski  i Michał – podczaszy kaliski, darowali biskupstwu poznańskiemu dwa działy tej wsi. W 1360 r. biskup poznański Jan wystawił dokument lokacyjny dla wsi Tarnowo. Wieś pozostała własnością kościelną aż do końca XVIII w. Majątek przejęty przez władze pruskie otrzymał w uznaniu zasług wojennych w 1798 r. generał artylerii Toenette – Luttlichen. Po zniesieniu zakazu osiedlania się ludności niekatolickiej w dobrach biskupich i przeprowadzeniu uwłaszczenia, sprowadzono niemieckich kolonistów, głównie z Saksonii. W szybkim czasie gmina stała się jedną z gmin wzorcowych. Położenie między Poznaniem a Berlinem zawsze sprzyjało jej rozwojowi. W 1826 r. powstała nowoczesna droga bita przystosowana do ciężkiego ruchu towarowego z budynkiem rogatki drogowej. Obecną nazwę – Tarnowo Podgórne otrzymała wieś w 1920 r. już po uzyskaniu niepodległości.

Z chwilą transformacji w końcu XX w. nastąpił szybki rozwój Tarnowa, który stał się bardzo atrakcyjnym miejscem dla inwestorów. Z roku na rok wzrastała liczba podmiotów gospodarczych zarówno dużych fabryk znanych koncernów, jak i małych lokalnych przedsiębiorstw. W 2012 r. na terenie Gminy działało ponad 4 tysiące przedsiębiorstw, w których było 30 tys. miejsc pracy. Wśród najbardziej znaczących firm wymienić można m.in.: Stollwerck, Imperial Tobacco czy Elite Polska. Za całokształt osiągnięć gospodarczych gmina Tarnowo Podgórne została uhonorowana w 2007 r. godłem promocyjnym „Teraz Polska” a w 2009 r. „Innowatorem – Nagrodą Satysfakcji Biznesu”. Wśród wyróżnień posiada także tytuł „Mistrzowska Gmina 2009/2010”. Ostatnio w 2013 r. Gmina Tarnowo Podgórne zajęła pierwsze miejsce w Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej w kategorii Gminy wiejskie.

Tarnowo Podgórne sprawia wrażenie miasteczka z zabudową miejską wzdłuż głównych ulic. W centrum na skwerze znajduje się duży głaz z tablicą „Za waszą i naszą wolność” (1972r.) z nazwiskami poległych w latach 1939-1945. Przy ulicy Poznańskiej położony jest gotycki kościół pw. Wszystkich Świętych. Najstarsza wzmianka o plebanie tarnowskim Piotrze pochodzi z 1383 r. Za założyciela parafii uznaje się biskupa poznańskiego Andrzeja Zarembę. Obecny kościół wzniesiony został około 1464 r. zapewne staraniem biskupa Andrzeja Bnińskiego. Świątynia na rzucie prostokąta w fasadzie zachodniej zwieńczona jest dwukondygnacyjną wieżą. W ołtarzu głównym z końca XVIII w. w formie ramy ujętej filarami przyściennymi znajduje się obraz ze sceną „Wręczenie kluczy św. Piotrowi” malowany zapewne przez Korzeniewicza około 1655 r. Obraz ten pierwotnie znajdował się katedrze poznańskiej w ołtarzu głównym, po pożarze w 1722 r. ostatecznie trafił w 1795 r. do kościoła w Tarnowie. W jednym z ołtarzy bocznych zachował się obraz św. Anny Samotrzeciej, malowany na desce z drugiej połowy XVI w. Obok kościoła położona jest kaplica z początku XX w. oraz pamiątkowy głaz z tablicą z okazji 102 rocznicy powstania kółka rolniczego.

Po drugiej stronie ulicy wznosi się zespół kościoła poewangelickiego, wybudowane przez niemieckich kolonistów w 1901 r. Składa się z neogotyckiego kościoła (obecnie rzymskokatolickiego) pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz pastorówki i szkoły. Na zewnętrznej ścianie kościoła pamiątkowa tablica wmurowana w 100 rocznicę wybudowania kościoła (2001 r.). Dalej przy wjeździe w stronę Pniew położony jest Park Pamięci w miejscu cmentarza ewangelickiego z lat 1885-1947 z pomnikiem „Matka z dwojgiem dzieci” Arthura Schlendera (1997 r.) oraz kilka starych nagrobków.

 

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,2,18585.html


 

LUSOWO

Wieś w gminie Tarnowo Podgórne, o zwartej budowie, 5 kilometrów na południe od siedziby Gminy, na północnym brzegu jeziora Lusowskiego. Znajduje się tam Muzeum Powstańców Wielkopolskich oraz Klub Jeździecki „Hubertus”. Od 1996 r. działa w Lusowie zespół pieśni i tańca „Lusowiacy” popularyzujący folklor wielkopolski.

Lusowo należy do najstarszych miejscowości o potwierdzonej metryce. Pierwsza wzmianka pochodzi z okresu, gdy synowie zmarłego 1138 r. księcia Bolesława Krzywoustego toczyli walkę o władze. Rozstrzygająca bitwa odbyła się w 1146 r. pod Poznaniem. Zwyciężył książę wielkopolski Mieszko zwany Starym, pokonany starszy brat Władysław zwany potem Wygnańcem musiał uchodzić z Polski. Mieszko Stary chcąc odkupić swoje winy nadał wieś Lusowo wraz z trzynastoma mieszkającymi tam kmieciami kapitule poznańskiej. Byli to: Zdziebud, Strobisz, Kozieł, Wojciech, Golik, Niedan, Nasuk, Janek, Krzyżan, Ustek i Okuń. Lista lusowskich kmieci obok bulli gnieźnieńskiej z 1136 r. jest najstarszą listą polskich nazw osobowych. Odtąd aż do czasu konfiskaty majątków kościelnych przez władze pruskie, Lusowo było własnością kościelną i stanowiło uposażenie dziekana katedry w Poznaniu. Na początku XIX w. majątek przeszedł w ręce Objezierskich, w 1826 r. Paulina z Objezierskich wyszła za barona Christiana Friedricha Wilhelma von Richthofena. Kolejnym właścicielem został Herman von Palm, bankier z Bernburga. Po I wojnie światowej majątek został rozparcelowany, a część z pałacem kupił w 1920 r. Józef Dowbor-Muśnicki (1867-1937) dowódca powstania Wielkopolskiego i zamieszkiwał tu do śmierci w 1937 roku.

Nieznane są początki kościoła w Lusowie. Według wizytacji biskupiej z końca XVIII w. wynika, że kościół w Lusowie wybudowano w 1244 r., a dokument erekcyjny wystawiony został przez biskupa Jana II Nałęcza w Jaszkowie w dniu 15 lipca 1288 r. Parafia objęła miejscowości: Lusowo, Lusowiec (Lusówko), Kobylniki, Sady, Swadzim, Sierosław i Tarnowo. Zniszczony drewniany kościół pw. Św. Jadwigi i Jakuba Starszego zastąpił nowy z cegły, konsekrowany w 1499 r. Zbyt mała świątynia została rozbudowana w formach neogotyckich w latach 1913-1916. Ze starego kościóła zachowano gotyckie prezbiterium z gwieździstym sklepieniem i łukiem tęczowym, jako kaplicę. Nową świątynię pw. Jadwigi Śląskiej i św. Jakuba Apostoła konsekrował 1918 r. kardynał Edmund Dalbor. W dawnym gotyckim prezbiterium znajduje suę późnorenesansowy, piętrowy nagrobek z leżącą postacią rycerza Stanisława Kierskiego i jego żony Anny z Brodnickich z ok. 1600 roku. Pozostały wystrój kościoła pochodzi z okresu przebudowy. W neogotyckim ołtarzu głównym nawiązującym do szafiastych ołtarzy gotyckich wykonanym w 1917 r. przez Georga Schreinera z Regensburgu znajdują się sceny biblijne w formie  polichromowanych płaskorzeźb ujętych w dekorację o motywach architektonicznych. Obrazy zostały namalowane w 1917 r. przez Georga Haltera. Na zewnętrznej ścianie zachował się duży zespół tablic epitafijnych dawnych właścicieli okolicznych majątków, wśród nich gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Od 2000 r. w kościele odbywaja się  „Lusowskie Poranki Muzyczne” organizowane przez Gminny Ośrodek Kultury w Tarnowie Podgórnym.

Na stoku opadającym w stronę jeziora położony jest park krajobrazowy. W jego centrum wznosi się neogotycki pałac z 1851 r. wykorzystujący mury wcześniejszej budowli – zapewne dworu biskupiego – wybudowany przez Paulinę z Objezierskich. W 1920 r. kupił go gen. Józef Dowbor-Muśnicki, dowódca Powstania Wielkopolskiego i mieszkał tu aż do śmierci w 1937 r. W pobliżu, głównie na terenie Batorowa wchodzącego wówczas w skład Lusowa mieszkali liczni powstańcy, towarzysze broni generała. Na wniosek byłych powstańców, aby nadać wsi oraz majątkowi nazwę Dowborowo generał nie wyraził zgody. Zaproponował w zamian nazwę Batorowo i od 1927 r. nazwa Batorowo obejmowała majątek generała oraz ulice łączące Lusowo z dzisiejszym Batorowem. (obecnie ul. Nowa)oraz z Sadami (ul. Poznańska). W parku zachowały się drzewa pomniki przyrody: jesiony i grochodrzew. Zespół pałacowo-parkowy pozostaje w rękach prywatnych.

Na miejscowym cmentarzu (ul. Ogrodowa) znajduje się grób generała Józefa Dowbor-Muśnickiego i jego córek: Agnieszki, rozstrzelanej w Palmirach i Janiny, zamordowanej w Katyniu.

Po drugiej stronie ulicy znajduje się Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbor-Muśnickiego otwarte w 2008 r., wcześniej, od 1994 r. eksponaty powstałe głównie dzięki zbiorom Anny i Józefa Grajków z Towarzystwa Pamięci Generała Józefa Dowbor-Muśnickiego znajdowały się w szkole podstawowej.

 

Józef Dowbor-Muśnicki (1876-1937) - generał urodził się w 1867 roku w Garbowie koło Sandomierza. Po ukończeniu gimnazjum w Radomiu, wstąpił w 1883 r. do korpusu katedów w Petersburgu, a następnia studiował w akademii sztabu generalnego. W latach 1899-1902 kontynuował studia w rosyjskiej Mikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego w Petersburgu. W 1914 r. mianowany został szefem sztabu dywizji w stopniu pułkownika i walczył na froncie austriackim, potem brał udział w bitwach pod Jarosławiem, Warszawą i Łodzią. Z chwilą wybuchu rewolucji w Rosji oddał  się do dyspozycji Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego w Rosji, który mianował go dowódcą I Korpusu Polskiego w Rosji, liczącego około 30 tysięcy żołnierzy. Po pokoju brzeskim nie uzyskawszy poparcia do Rady Regencyjnej został zmuszony do złożenia broni i zamieszkał w Staszkowie pod Sandomierzem. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego otrzymał 6 stycznia 1919 r. od Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu propozycję objęcia dowództwa w Wielkopolsce. W krótkim czasie zorganizował blisko 100 tysięczne wojsko wielkopolskie wprowadzając m.in. obowiązkową służbę wojskową. Zamierzał rozszerzyć powstanie na teren Pomorza i zająć Gdańsk. W marcu 1919 r. otrzymał nominację na generała broni. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej oddał się do dyspozycji naczelnego wodza i w końcu w 1920 r. podał się do dymisji. Zakupił majątek w Lusowie w którym mieszkał do śmierci w 1937 r. Pochowany został na miejscowym cmentarzu.

Pałac gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego
https://pl.wikipedia.org/wiki/Lusowo

 


 

CERADZ KOŚCIELNY

Duża wieś o zwartej zabudowie w gminie Tarnowo Podgórne, 5 kilometrów na południe od siedziby Gminy.

W średniowieczu zamieszkana przez ród Odrowążów Ceciradów- Ceradzkich. Nazywana w przeszłości Ceradzem Starym dla odróżnienia do leżącego w sąsiedztwie Ceradza Nowego (obecnie Ceradz Dolny, gmina Duszniki), podział wsi nastąpił w 1415 r. Nazwa Ceradz Kościelny pojawia się w dokumencie z 1435 r. Pierwszy raz wzmiankowana w piśmie biskupa poznańskiego Andrzeja Zaremba z 1298 r. który wprowadził podział administracyjny na archidiakonaty w diecezji. We wsi stał wówczas kościół parafialny do którego należało 11 miejscowości. Pierwszymi znanymi właścicielami majątku byli: Żegota (1387-1409) i Marcin Ceradzki (1388 – 1424). W wiekach późniejszych majątek często zmieniał właścicieli i należał do: Konarzewskich, Jankowskich, Potulickich i Twardowskich.

W miejscu starej drewnianej świątyni zapewne z XIII w. położony jest późnogotycki kościół pw. Stanisława biskupa wzniesiony przed połową XVI w. W latach 1550-1575 rodzina Potulickich dobudowała późnorenesansową kaplice grobową. Kościół z trójbocznym prezbiterium, przęsłem transeptu pełniącym rolę nawy z niewiadomych powodów nie został ukończony – nie wybudowano korpusu nawowego. Do nietypowej bryły przylega od zachodu barokowa kruchta z 1713 r., dziś kaplica a od południa neogotycka kruchta z połowy XIX w. Wśród bogatego wyposażenia zachowały się gotyckie rzeźby starego kościoła: św. Anna Samotrzecia z ok. 1500 roku, św. Weronika, Pieta z drugiego ćwierćwiecza XV w. i Pietas Christi (zdjęcie krzyża) z 1511 r. wykonane według drzeworytu Albrechta Durera zapewne z warsztatu francuskiego. Obecnie rzeźby eksponowane są w Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu. W kaplicy św. Stanisława znajdują się dwie cenne płyty nagrobowe. Gotyckie wpływy widoczne są w piaskowcowej płycie nagrobowej Andrzeja z Jaktorowa, Jankowskiego zmarłego w 1565 r. ze stojącą postacią rycerza. Dyga piaskowcowa płyta Stefana Potulickiego (zw. 1580 r.) z leżącą postacią zmarłego w zbroi wystawiona przez żonę Urszulę z Jaktorowskich wykazuje cechy manierystyczne. W podziemiach kaplicy urządzono w 1894 r. kryptę grobową rodziny Stablewskich z Ceradza Dolnego.

Obok kościoła na cmentarzu kościelnym znajduje się neogotycka kaplica grobowa rodziny Engeströmów z Jankowic wzniesiona w latach 1893-1896 z neobarokowym ołtarzem z drugiej połowy XIX w. złożonym ze starszych rzeźb. Na cmentarzu znajdują się ciekawe kompozycje kamienno-plastyczne z pomnikiem upamiętniającym parafian poległych w wojnach. Obok drewniana dzwonnica wzniesiona w 1957-1958 r.

Po drugiej stronie ulicy położona jest plebania z 1850 r. w której mieszkał od 1968 r. ksiądz Zygmunt Humerczyk (1926-2003). W centrum wsi znajduje się kompozycja przedstawiająca powstanie wsi na tle historii kraju Polan oraz pomniki upamiętniające 100-lecie miejscowego Kółka Rolniczego oraz 50-lecia Koła Włościanek.

W pruskiej szkole z 1882 r. mieści się obecnie „Dom Zwiastowania Pańskiego” należący do Wspólnoty „Jerozolima” przy kościele Dominikanów z Poznania oraz świetlica socjoterapeutyczna „Gniazdko”.

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika 
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_Biskupa_i_M%C4%99czennika_w_Ceradzu_Ko%C5%9Bcielnym

 

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.